শব্দৰ সমদল

সৃষ্টিৰ   দীপ্তি আৰু কৰ্মোদ্যমৰ সুষমাৰে   অসমৰ সাহিত্য-সংস্কৃতি আৰু সামাজিক জগতখনক যিকেইগৰাকী স্বনামধন্য ব্যক্তিয়ে এক প্ৰেৰণাময় মাত্ৰা দিবলৈ সমৰ্থ হৈছিল , সেইসকলৰ ভিতৰত   ড০ ভবেন্দ্ৰ নাথ শইকীয়া   এটি চিৰস্মৰণীয় নাম৷ তেখেতৰ উপন্যাসোপম জীৱনৰ   এক গুৰুত্বপূৰ্ণ অংশ আছিল ' প্ৰান্তিক '- যিখন পষেকীয়া আলোচনীয়ে যাত্ৰা আৰম্ভ কৰিছিল বিংশ শতিকাৰ নৱম দশকত৷ উদ্যোগ লৈছিল   প্ৰদীপ বৰুৱা ই৷ সম্পাদনাৰ দায়িত্ব দিয়া হৈছিল ড০ ভবেন্দ্ৰ নাথ শইকীয়াক৷ সম্পাদক হৈ থকাৰ কালতেই ড০ শইকীয়াই সমসাময়িক ঘটনাৱলী আৰু পৰিৱৰ্তনসমূহ নিজৰ সূক্ষ্মবোধ আৰু বিশ্লেষণাত্মক দৃষ্টিভংগীৰে আলোকপাত কৰি এলানি লেখা লিখিছিল৷ বিশেষ শিতানটোৰ নাম আছিল ' শেষপৃষ্ঠা ' ৷ পৰৱৰ্তী পৰ্যায়ত কিতাপ আকাৰে প্ৰকাশিত হোৱা ' শেষপৃষ্ঠা ' ৰ মুঠ খণ্ড হৈছিলগৈ চাৰিটা৷ বিগত বছৰ দুটাত ' শেষপৃষ্ঠা ' ৰ সেই চাৰিওটা খণ্ড পঢ়ি উঠি মই অনুভৱ কৰিলোঁ-ছাৰৰ কিছুমান চিন্তা আৰু সিদ্ধান্ত আজিৰ তাৰিখতো সমানেই প্ৰযোজ্য হৈ আছে৷ আজিৰ অসমৰ সাংস্কৃতিক , সামাজিক আদি একাধিক দিশত ' শেষপৃষ্ঠা ' ৰ তৰ্কাতীত প্ৰাসংগিকতা আৰু গুৰুত্ব আছে৷ সেয়েহে ' শে

এসময়ত দূৰদৰ্শনৰ সমুখত বহি চিৰিয়েল চোৱা মানুহে চিৰিয়েলৰ মাজে-মাজে দিয়া বিজ্ঞাপনবোৰো চাবলগীয়া হৈছিল৷ কাৰণ, আমননিদায়ক যেন লাগিলেও আমাৰ হাতত বিজ্ঞাপন পৰিহাৰ কৰাৰ অইন বিকল্প নাছিল৷ কোনোবা নাচাই উঠি গৈছে-বেলেগ কথা৷ কিন্তু যিসকলে আধাঘণ্টা সময় বহি চিৰিয়েল এখন চাইছিল, তেওঁলোকে বিজ্ঞাপনবোৰ চোৱাৰো ধৈৰ্য আৰু সহনশীলতা আয়ত্ব কৰি লৈছিল৷ আৰু আমোদজনকভাৱে সেইসময়ৰ বহু বিজ্ঞাপন পাছলৈ ‘আইকনিক’ বুলি জনাজাত হৈছিল৷ বিজ্ঞাপনৰ কথা আৰু সংগীতবোৰো মানুহৰ মুখে মুখে প্ৰচলিত হৈছিল৷ তেতিয়া মানুহৰ বন্ধুৰ সংখ্যাও বেছি নাছিল৷ কিন্তু যিকেইজন আছিল,তেওঁলোকৰ লগতেই কাজিয়া-পেচাল, হাঁহি-ধেমালি কৰি সময় কটাইছিল৷ বন্ধুসংযোগ আৰু বন্ধুবিচ্ছেদ দুয়োটাই তেতিয়া কম আছিল৷ লাহে লাহে কেবল টিভি, টাটা স্কাই আদিৰ দৰে সেৱাসমূহৰ প্ৰসাৰ বাঢ়িল আৰু শতিকাটোৰ দ্বিতীয় দশকত ম’বাইল ইণ্টাৰনেট সেৱাৰ দ্ৰুততৰ উত্থানে আমাৰ জীৱনপদ্ধতিলৈ ভৰপূৰ পৰিৱৰ্তন লৈ আহিল৷ মনোৰঞ্জন আৰু বন্ধু-নিৰ্বাচনৰ হাজাৰ-বিজাৰ বিকল্প আমাৰ সমুখত মোকলাই দিয়া হ’ল৷ আগতে এটা চেনেলৰ সলনি এতিয়া ইউ টিউবত ইমানবোৰ চেনেল গোট খালে যে-কোনটো চাম, কোনটো নাচাম ভাবি থাকোঁতে কেতিয়াবা কোনো এটা অনুষ্ঠানেই

গল্পটোৰ লগত সংলগ্ন হোৱা ছবিখন [আগকথাঃ ২০০৯-১ ০ চনৰ ক থা৷ ডন বস্ক'ত অভিযা ন্ত্ৰিক-শিক্ষা  গ্ৰহণ কৰি থকাৰ সময়তে, তৃতীয় ষান্মাষিকত আমাক গণিত পঢ়োৱা  ড০ অনুৰাধা মে'মে মহাবিদ্যালয় আলোচনীৰ বাবে লিখা-মেলা কৰিবলৈ ক্লাছৰ সকলোকে অনুৰোধ কৰিলে৷ অনুৰাধা দেৱী মে'ম আছিল গণিত বিভাগ ৰ মুৰ ব্বী, কলেজ ৰ অন্যতম জ্যেষ্ঠ অধ্যাপক৷ উদ্যমী, যোগাত্মক দৃষ্টিভংগীৰ মৰমীয়াল মানুহ৷ অৱশ্যে মে'মৰ মাতৃসুলভ খং এটাও আছিল৷ বৰ্তমান তেখেত ৰয়েল ইউনিভাৰ্ছিটিৰ গণিত বিভাগৰ ডিন৷ যি কি নহওক; সেই ঘোষণাৰ ঠিক কেইমাহমানৰ পূৰ্বে 'প্ৰান্তিক'ৰ পত্ৰালাপ শিতানত মোৰ প্ৰথমটি লেখা (নৌ স্মকিং) প্ৰকা শিত হৈছিল-যিটো লেখা মে'মেও পঢ়িছিল৷ (সেইটো জীৱনৰ আন এটা সুখপূৰ্ণ মুহূৰ্ত৷ পাছত লি খিম৷) বোধহয় সেই নাতিদীৰ্ঘ লেখাৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰিয়েই মে'মে মোক চিধাই আদেশ দিয়াদি ক'লে-"ঈশানে গল্প এটা লিখিবা৷" মে'মৰ কথা শুনি মই কেইছেকেণ্ডমান হেহোঁ-নেহোঁকৈ থাকিলোঁ৷ কি ক'ম-কি নক'ম একো ধৰিব নোৱাৰি শেষত মূৰটো দোৱাই 'হ'ব মেম' বুলি কৈ থৈ দিলোঁ৷ কাৰণ, ইয়াৰ আগলৈকে জীৱনত গল্প লিখি পোৱা নাই৷ প্ৰকাশ হ'লে এ

কিছুমান বিশেষ কথা আমাৰ সমাজত এটা বিশেষ গণ্ডীত থাকি যোৱাৰ বাবে নাইবা সেইবোৰ কথা বহুদিনলৈকে গুৰুত্বহীন হৈ থকাৰ বাবে প্ৰায়েই সেইবোৰ বিষয়ক লৈ সমাজত বিভ্ৰান্তিৰ সৃষ্টি হয় ৷ ডেকা-বুঢ়াতকৈও বেছিকৈ ক্ষতিগ্ৰস্ত হয় শিশুসকল ৷ তেনে এটা বিষয় হৈছে-‘অন্তৰ্মুখিতা’ ৷ অন্তৰ্মুখী মানুহৰ কেইটামান স্বীকৃত বৈশিষ্ট্য তলত লিখিছোঁ ৷ প্ৰতিটো বৈশিষ্ট্য / আচৰণক ‘হয়’ অথবা ‘নহয়’ৰে চিন দিয়ক৷  যদি ‘হয়’ৰ সংখ্যা অধিক, তেন্তে আপুনি এগৰাকী ‘অন্তৰ্মুখী’ বা ‘ Introvert’ ৷ যদিহে ‘নহয়’ৰ সংখ্যা অধিক তেন্তে আপুনি ‘বৰ্হিমুখী’ বা Extrovert ৷ আৰু যদিহে ‘হয়’ আৰু ‘নহয়’ৰ সংখ্যা প্ৰায় সমান-তেন্তে আপুনি এগৰাকী এম্বিভাৰ্ট ৷ ( Ambivert ) (১) মই দলীয়ভাৱে কাম কৰাতকৈ অকলশৰীয়াকৈ কাম কৰিহে ভাল পাওঁ৷ (২) মই প্ৰায়েই লিখা-মেলাৰ জৰিয়তে নিজকে প্ৰকাশ কৰোঁ৷ (৩) মই নিৰ্জনতা বা একাকীত্ব উপভোগ কৰিব জানো ৷ (৪) ধন, প্ৰতিপত্তি, খ্যাতি আৰু মৰ্যাদাক লৈ মোৰ সতীৰ্থসকলে যিমান চিন্তা কৰে, মই নকৰোঁ ৷ (৫) মই খুচুৰা-খুচুৰি কথা পাতি বেয়া পাওঁ ৷ যিবোৰ কথা বা বিষয়ত মোৰ ৰাপ আছে, সেইবোৰ বিষয়ে মই গভীৰভাৱে বাৰ্তালাপ কৰি ভাল পাওঁ৷ (৬) মানুহে মোক ভাল শ্ৰুতা

ফলাফলৰ খবৰ প্ৰকাশ কৰাৰ ধৰণটোৱে কেতিয়াবা আমাৰ স্ববিৰোধী চিন্তাজগতৰ এটা অস্বস্তিকৰ দিশ পোহৰলৈ আনে৷ কৰ্মৰ যে কোনো সৰু-বৰ নাই-এই কথাটো আমি শুনি আহিছোঁ বা পঢ়ি আহিছোঁ৷ ‘ভালদৰে কাম কৰিলে সকলোতে উন্নতি’ বোলা কথাষাৰ আমাৰ সমাজৰ জনপ্ৰিয় উপদেশবাণী৷ কিন্তু এইষাৰ কথাও আন বহুতো কথাৰ দৰেই ‘ওপৰে-ওপৰে কৈ দিয়া তৰল’ কথাই৷ যদিহে এই কথাষাৰ আমি মানো, তেন্তে আমি এইটোও মানিব লাগিব যে সকলো কৰ্মৰে সমান মৰ্যাদা আছে৷ লগতে মানিব লাগিব যে- মূৰৰ ঘাম মাটিত পেলাই পৰিশ্ৰম কৰা খেতিয়ক এজন আমাৰ সমাজৰ বাবে যিমান গুৰুত্বপূৰ্ণ, কোনোবা গৱেষণাগাৰত সময় কটোৱা বৈজ্ঞানিক এজনো আমাৰ বাবে সমানেই গুৰুত্বপূৰ্ণ৷ কোনেও কাকো অৱমাননা কৰা উচিত নহয়৷ কিন্তু যেতিয়া খেতিয়ক এজনৰ সন্তানে মেট্ৰিক বা উচ্চতৰ মাধ্যমিকত শীৰ্ষ স্থান অধিকাৰ কৰে, তেন্তে আমাৰ মাজত কোৱাকুই হয়- ‘খেতিয়কৰ ল’ৰা হৈ ইমান ভাল ৰিজাল্ট!’ বাতৰিত খবৰ ওলায়-‘খেতিয়কৰ ল’ৰাই শীৰ্ষ স্থান পালে৷’ যেতিয়া প্ৰখ্যাত লোকৰ সন্তানে শীৰ্ষস্থান দখল কৰে, তেতিয়া বাতৰি ওলায়-‘শীৰ্ষ স্থান দখল কৰা অমুক নামৰ ল’ৰাজন তমুকৰ পুতেক৷’ এই দুয়োটা বাতৰিৰেই স্বৰূপ আৰু অন্তৰ্নিহিত বাৰ্তা বেলেগ৷ বাতৰিটোৰ আঁৰত এটা সৎ উদ্

তুলনা কৰি থকাটো মানুহৰ এটা প্ৰবৃত্তিগত অভ্যাস৷ সামাজিক মনোবিজ্ঞান তত্ত্বত তুলনা মূলতঃ দুইধৰণৰ৷ ঊৰ্দ্ধমুখী তুলনা আৰু নিম্নমুখী তুলনা৷ এতিয়া কথা হ’ল-আমি কোনটোধৰণৰ তুলনা বেছিকৈ কৰোঁ? এটা উদাহৰণঃ এজন ল’ৰাই পৰীক্ষাত এশৰ ভিতৰত নবৈ নম্বৰ পালে৷ আবেলি হাতত বহীখন লৈ ল’ৰা ঘৰলৈ আহিল৷ অভিভাৱকে বহীখন হাতত ল’লে, কোনে কিমান নম্বৰ পাইছে সুধিলে আৰু তাক ক’লে-“তোতকৈ দেখোন পাঁচটা ল’ৰাই বেছি নম্বৰ পালে৷ বেয়া হৈছে, তোৰ পঢ়া-শুনা বেয়া হৈছে৷” এইটো ঊৰ্ধমুখী তুলনা৷ অৰ্থাৎ মানুহে যেতিয়া নিজৰ স্থিতিটোক তেওঁতকৈ উচ্চস্থানত থকা মানুহৰ লগত তুলনা কৰে, তেতিয়া তাক ঊৰ্দ্ধমুখী তুলনা বুলি কোৱা হয়৷ আনহাতে অইন  এজন অভিভাৱকে সত্তৰ নম্বৰ লাভ কৰা ছাত্ৰজনৰ বহীখন চাই ক’লে-“ভাল হৈছে৷ তই শ্ৰেণীৰ বিশটা ল’ৰাতকৈ বেছি নম্বৰ পাইছ৷” এইটো হৈছে নিম্নমুখী তুলনা৷ যিটো তুলনাত মানুহে নিজৰ স্থিতিটোক তেওঁতকৈ নিম্ন স্থানত থকা মানুহৰ লগত তুলনা কৰে৷ এই দুয়োটা তুলনাৰে ভাল আৰু বেয়া দিশ আছে৷ যোগ দিব পাৰি যে-ঊৰ্ধমুখী তুলনাই মানুহৰ মনত ‘বিফলতা’ বা ‘বেজাৰ’ৰ ভাৱ এটা সৃষ্টি কৰে আৰু নিম্নমুখী তুলনাই আমাৰ মনত এটা ‘সাফল্য’ অথবা ‘সুখ’ৰ অনুভূতি সৃষ্টি কৰে৷ আকৌ বৰ